आर्थिक वर्ष २०७४–७५ मा नेपालको ११ खर्ब ६२ अर्बको व्यापार घाटामध्ये ६८ प्रतिशत हिस्सा बिमस्टेक सदस्य राष्ट्रस“ग देखिएको छ । बिमस्टेक सदस्यहरूस“ग गत वर्ष मात्रै नेपालको व्यापार घाटा ७ खर्ब ८७ अर्ब पुगेको हो ।
कुल निर्यातमध्ये ५९ प्रतिशत नेपाली वस्तु तथा सामग्री बिमस्टेक राष्ट्रमा गएको छ । भन्सार विभागका अनुसार गत आर्थिक वर्षमा भारतसँग नेपालको व्यापारघाटा सबैभन्दा बढी छ । भारतस“गमात्र ७ खर्ब ६४ अर्ब रुपैया“ व्यापार घाटामा रहेको भन्सार विभागले जनाएको छ । थाइल्याण्डसग १३ अर्ब १० करोड, बंगलादेशसगे ३ अर्ब ७० करोड, म्यानमारस“ग ४ अर्ब ११ करोड, भुटानस“ग १ अर्ब ५६ करोड रुपैया व्यापार घाटा रहेको भन्सार विभागको तथ्यांकले देखाएको हो । सन् २००४ मा सदस्य बनेको नेपालले लगानी र पर्यटन आकर्षणका योजना र व्यापारिक क्षमता बढाउन नसक्दा बिमस्टेक बाट नेपालले खासै लाभ लिन नसकेको देखिएको हो । बिमस्टेकको १४ प्रमुख प्राथमिकता तथा कार्यक्षेत्रहरूमा आतंकवादविरुद्धको सहकार्य, सामाजिक, सांस्कृतिकसहित व्यापार, लगानी, पर्यटन र ऊर्जा हो । यी क्षेत्रमा नेपालले फाइदा लिन सामूहिक तथा नेपाल सरकारका तर्फबाट छुट्टै रणनीति चाल्नुपर्ने विज्ञहरु बताउछन् । प्रशस्तै लगानीका अवसर हु“दा हु“दै पनि स्रोतहरुको उपयोग हुन नसक्दा नेपाल बिमस्टेक सदस्यमध्ये नै उच्च व्यापार घाटा भएको मूलुकको रुपमा देखिदै आएको छ । विशेषगरी ऊर्जा पर्यटन, यातायात र कनेक्टिभिटीमार्फत बिमस्टेक राष्ट्रलाई जोड्न सकेको खण्डमा नेपालले दीर्घकालीन फाईदा लिन सक्ने योजना आयोगका पुर्व उपाध्यक्ष डाक्टर डिल्लीराज खनाल बताउछन् ।
सम्मेलन र आगामी दिनमा बिमस्टेकमार्फत नेपाललाई दक्षिण एसिया र पूर्वी एसियासग जोड्ने र सेवा क्षेत्रबाट फाइदा लिन ध्यान दिनुपर्ने अर्थविदहरु बताउछन् । विशेषगरी ऊर्जा पर्यटन जस्ता क्षेत्रमा लगानी आर्कषित गर्नुका साथै नेपालको आन्तरिक उत्पादनको वृद्धिको लागि प्राबिधिक सहयोग जस्ता क्षेत्रहरुमा ध्यान केन्द्रित गरेर बढ्दो व्यापार घाटा न्यूनीकरण तर्फ जोड दिन आवश्यक छ ।
